Czarodziej z Rygi na czterech kołach || Turniej Kandydatów 1959

Czarodziej z Rygi z kiepskim startem

„Czarodziej z Rygi” nie był jednak stawiany w roli faworyta. Z powodu dotychczasowej historii osiągnięć, spodziewano się, że to Wasilij Smysłow kolejny raz wdrapie się na stołek pretendenta, jednak już w pierwszej fazie turnieju rozgrywał swoje partie niedokładnie, dużo remisował i zdecydowanie zbyt dużo przegrywał, by myśleć o końcowym triumfie. Mimo to, już w pierwszej rundzie ustrzelił przyszłego zwycięzcę!

Książę szachów

Miejsce Smysłowa zajął Paul Keres, który jeszcze przed wybuchem II Wojny uważany był za jednego z przyszłych mistrzów świata. Po pierwszych dwóch kołach w Bledzie prowadził „książę szachów” Keres z 10 punktami, jednak czuł na karku oddech Tala, który uzbierał aż 9,5 punktu. W grupie pościgowej znaleźli się Petrosjan (8,5) oraz „Gwiazdor” Gligorić (to właśnie znaczy jego imię; zdobył 8 punktów), kolejni zawodnicy nie powinni mieć już znaczenia w kategoriach walki o tytuł: Smysłow (6), Fischer (5,5), Benko (5), Olafsson (3,5).

Czarodziej z Rygi powraca

Zmiana miejsca rozgrywek w trzecim kole z Bledu na Zagrzeb wyraźnie posłużyła Talowi, który zrobił 6 punktów, wliczając w to decydujące, jak się okazało, zwycięstwo nad Keresem. Estoński mistrz przegapił w tej partii najsilniejszą kontynuację ataku, potem nie znalazł szans remisowych, przez co przegrał:

Keresowi punkt wyszarpał jeszcze młodziutki Fischer, dzięki czemu Michaił Tal wysforował się naprzód z przewagą 1,5 punktu. Decydujące IV koło turnieju w Belgradzie nie zmieniło już sytuacji – łotewski arcymistrz dowiózł spokojnie zwycięstwo i powtórzył tym samym sukces Dawida Bronsteina – wygrał zarówno turniej międzystrefowy, jak i turniej kandydatów. Paul Keres natomiast już trzeci raz w historii zajął drugie miejsce! Mimo wygrania meczu z Talem 3:1, Keres słabo poradził sobie w zmaganiach przeciw Petrosjanowi (1,5:2,5) i Fischerowi (2:2, w tym samym czasie Tal pokonał go do zera).

Korki uliczne

Ciekawa historia wydarzyła się w 15 rundzie. Partię dogrywali ze sobą Petrosjan z Olafssonem, pozycję tą na poziomie mistrzowskim powinno się zremisować, przy uważnej grze obu stron. I właśnie rzadko przegrywający Petrosjan, w przyszłości nazywany przez kibiców „Żelaznym”, pobłądził w tej końcówce!

Na demonstracyjnej szachownicy w jednym z najruchliwszych punktów Zagrzebia – Skwerze Republiki – partię oglądał blisko pięciotysięczny tłum, blokując ruch uliczny. Gdy islandzki arcymistrz wygrał, kibice zgotowali mu burzliwą owację. Olafsson próbował dostać się po partii do hotelu, lecz tłum nie chciał go przepuścić… tylko zaniósł go na rękach! [1]

Turniej ten jest niezwykle ciekawy także przez fakt olbrzymiej ilości wyników rezultatywnych – Tal wygrał aż 16-krotnie, Keres triumfował 15 razy! Ciekawą obserwacją może też być wynik Michaiła Tala osiągnięty przeciwko zawodnikom spoza ZSRR – zanotował oszałamiające 11 z 12 punktów! Być może była to kwestia przygotowań do partii, które czynione były z sekundantami. Każdy arcymistrz na turniej wziął ze sobą co najmniej jednego sekundanta – swoistego asa w rękawie. Czarodziej z Rygi miał ich aż dwóch, co być może pomogło mu w wygraniu cyklu kandydackiego. Talowi pomagali Jurij Awerbach i Aleksander Koblents. Pozostałymi sekundantami byli: Bent Larsen (Fischer), Vladas Mikenas (Keres), Izaak Bolesławski (Petrosian), Igor Bondarewski (Smysłow), Aleksandar Matanović (Gligorić), Rudolf Marić (Benko) oraz Klaus V. Draga z Ingi R. Johannssonem (Olafsson).

Michaił Tal uzyskał prawo do gry ze swoim imiennikiem Botwinnikiem. Czego mogliśmy się spodziewać po tym pojedynku? Jakie były oczekiwania względem obu graczy? Tego dowiecie się już w kolejnym artykule!

[1] Harry Golombek, 4th Candidates’ Tournament, 1959 – Bled-Zagreb-Belgrade – September 7th – October 29th