TOP5 najlepszych partii Beth Harmon || „Gambit Królowej”

Serial Netflixa pod tytułem „Gambit Królowej” (ang. „The Queen’s Gambit) stał się jednym z najpopularniejszych produkcji w ostatnim czasie. Ekranizacja powieści Waltera Tevisa podbiła serca szerokiej publiczności, w tym także szachistów. Na ekranie pojawił się również polski wątek – jedną z głównych ról gra Marcin Dorociński, który wcielił się w postać sowieckiego arcymistrza, zaś w rolę Beth Harmon wcieliła się Anya Taylor-Joy. 

Gambit Królowej – zapowiedź

Przed premierą serialu nasz kolega Marcin przygotował zapowiedź, dzięki której nasze apetyty na „Gambit Królowej” jeszcze wzrosły. Jeśli ominęliście ten artykuł, to nic straconego: Serial „Gambit Królowej” – zapowiedź. Zarys fabuły przedstawia się następująco:

Młoda dziewczyna mająca olbrzymi talent, chce zostać najlepszą szachistką na świecie. Dla swej pasji zaczyna się coraz bardziej poświęcać. Wciągnięta w nałóg, od którego nie może się już uwolnić, uparcie dąży do wyznaczonego wcześniej celu. Gra w szachy staje dla niej całym życiem, jednocześnie nie będąc świadoma tego, iż niedługo będzie musiała stoczyć najważniejszy pojedynek – z sobą samą.

Diabeł tkwi w szczegółach

Producenci bardzo postarali się, by olśnić widzów pieczołowitą dbałością o szczegóły. W kwestiach szachowych palce maczali między innymi sam Garri Kasparov czy Bruce Pandolfini, którzy zadbali o realizm pozycji i zachowań zawodników. Dzięki kostiumom i scenografii zanurzamy się w historii i czujemy, że sami możemy rozegrać gambit królowej. Nasza recenzja medialna pojawi się za kilka dni, więc teraz zajmę się najlepszymi partiami, jakich moglibyśmy być świadkami.

Szachistka Beth Harmon – czy istniała?

Nie, jest to postać fikcyjna i jest bohaterką powieści, którą napisał Walter Tevis. Postać Elisabeth Harmon może być porównana z węgierską szachistką Judit Polgar, która jako jedna z niewielu kobiet wygrywała partie z mistrzami świata. Polgar była najlepszą kobietą na świecie przez 26 lat, a także zajmowała 8 miejsce na świecie. Autor książki nie mógł jednak wzorować się na tej wybitnej szachistce, bowiem w chwili wydania książki, Judit była zaledwie siedmioletnią dziewczynką.

TOP5 partii Beth Harmon

Co ciekawe, wiele z obejrzanych przez nas partii pochodzi z szachowej klasyki! Przyjrzyjmy się więc najciekawszym z nich. Nie zdradzają one fabuły serialu, ale jeśli ktoś obawia się, że obejrzenie ich przed odcinkiem zepsuje mu przyjemność z oglądania – to jest moment, by przerwać czytanie i wrócić po obejrzeniu.

Poza partiami przedstawionymi poniżej, jest olbrzymie bogactwo nawiązań do faktycznych wydarzeń – artykuł szachowy Wasilija Panowa w gazecie (skąd kojarzycie to nazwisko?), radziecka szkoła szachowa szkoląca masowo czterolatków na arcymistrzów czy „cudowne dzieci” na Zachodzie, które już od maleńkości stworzone są do wielkości (i walki z komunistami na szachowych deskach). Przejdźmy zatem do dania głównego artykułu – najlepszych partii Elisabeth Harmon!

5. Harmon – Beltik

Zacznijmy od pierwszej partii według chronologii serialu: Elisabeth Harmon wraz z Harry’m Beltikiem zabrali nas na tory partii Nezhmedtinov – Kasparian z roku 1955, która zakończyła się ślicznym matem.

4. Harmon – Watts, czyli Partia operowa

Jedna z bardziej znanych potyczek w historii szachów. Paul Morphy został zaproszony do gry przez księcia Karola, któremu towarzyszył hrabia Isouard. Partia ta została rozegrana w antrakcie opery Belliniego pod tytułem „Norma” w Loży Opery Paryskiej. Istna symfonia posunięć:

3. Borgov – Harmon

Wszystkie partie na podium zostały zajęte przez pojedynki między Beth Harmon a Wasilijem Borgovem. Na najniższym stopniu podium, z drobnym przestawieniem posunięć, mogliśmy obejrzeć partię rozegraną przez Aleksandara Matanovićia i Leonida Steina w 1965 roku.

2. Borgov – Harmon

Kolejna partia w obronie sycylijskiej, tym razem autorami są Indonezyjczyk Megaranto i Kubańczyk Domiguez Perez (obecnie występujący pod banderą USA). Partia ta rozegrana na Olimpiadzie Szachowej w Turynie zakończyła się remisem po zaciętej walce.

Przejdźmy więc do partii finałowej, miejsca pierwszego w moim rankingu. Czym nas zaskoczy?

1. Harmon – Borgov

Co ciekawe, jest to jedyna partia w rankingu, która toczy się w tytułowym gambicie królowej, a będąc hiperpoprawnym: w gambicie hetmańskim. Oryginalna partia toczyła się między Iwańczukiem a Wolffem na turnieju międzystrefowym w 1993 roku, jednak scenarzyści zmienili 37. posunięcie białych. Zobaczmy więc serialowy finał:

Oryginalna partia po 37. posunięciu białych, toczyła się w taki sposób:

Bądź jak Elisabeth Harmon

W jednym z odcinków Hilton Wexler dał głównej bohaterce zadanie: mat w 3. Zadanie to jest prawdziwe i zostało skomponowane przez Kanadyjczyka Wiliama Atkinsona, opublikowane w 1890. Czy potrafisz je rozwiązać tak szybko jak Beth Harmon?

Żadne jednak podsumowanie, ranking czy recenzja nie jest w stanie zastąpić całej otoczki, klimatu i fabuły serialu. Wiem, że „Gambit Królowej” to serial, do którego na pewno powrócę, by jeszcze raz, wraz z Beth Harmon, zasiąść do jednej szachownicy.