Tytułową figurą jest oczywiście osoba sędziego. I właśnie osobie sędziego, samemu sędziowaniu oraz wybranym przypadkom ze świata przepisów będę poświęcał moje wpisy. Zapraszam zatem szanownych Czytelników do wejścia w głąb magicznego świata, w którym niejeden szachista zgubił cenne punkty na skutek własnej niewiedzy lub… błędów innych. Do świata, który nie raz budził wiele kontrowersji, nawet w turniejach najwyższego szczebla. Do świata pełnego zawiłości, niejasności, wielkich dramatów i komedii omyłek. Do świata przepisów!

Odc. 6 – Carlsen vs. Inarkiev

W rozgrywanych pod koniec ubiegłego roku w Rijadzie (Arabia Saudyjska) Mistrzostwach Świata w Szachach Błyskawicznych 2017 doszło do niezwykle interesującej sytuacji. W partii Magnusa Carlsena z Ernesto Inarkievem powstała następująca pozycja:

W tej pozycji oczywiście białe mają kompletnie wygraną pozycję z uwagi na wariant: 27. … Wxb7 28. Gxe8+ Ka6 29. Wxb7 Kxb7 30. Gxf7 +-. W partii nastąpiło jednak „fantastyczne” 27. … Se3+??!!?? Jest to oczywiście nieprawidłowe posunięcie, które zgodnie z przepisami obowiązującymi do 31 grudnia 2017 r. powinno przegrać partię. Tradycyjnie rzućmy okiem na stosowny przepis:

Art. A.4.2 A.4.2. Jeżeli sędzia zauważy, że nieprawidłowe posunięcie zostało zakończone, to powinien
natychmiast przerwać partię i zaliczyć porażkę zawodnikowi, pod warunkiem,
że jego przeciwnik nie wykonał jeszcze następnego posunięcia. Jeżeli sędzia nie interweniuje,
przeciwnik ma prawo żądać zwycięstwa, pod warunkiem, że nie wykonał
jeszcze swojego posunięcia. Jednakże partia kończy się remisem, jeżeli przeciwnik
nie może zamatować króla zawodnika po jakiejkolwiek serii prawidłowych
posunięć. Jeżeli przeciwnik nie reklamuje i sędzia nie interweniuje, to nieprawidłowe
posunięcie jest ważne i partię należy kontynuować. Po wykonaniu przez
przeciwnika następnego posunięcia, nieprawidłowe posunięcie nie może być poprawione,
chyba, że uzgodnili to obaj grający, bez interwencji sędziego.

Bardzo ważne jest pogrubione zdanie. Dlaczego? Otóż, w partii Magnus Carlsen nie zareklamował nieprawidłowości, ale po prostu zagrał 28. Kd3. W tym momencie Inarkiev zatrzymał zegar, domagając się uznania swojego zwycięstwa na skutek nieprawidłowego posunięcia. Problem polega na tym, że Magnus w istocie nie wykonał nieprawidłowego posunięcia. Z wyjaśnieniem spieszy inny, bardzo ciekawy przepis:

Art. 3.10.2. Posunięcie jest nieprawidłowe, gdy nie spełnia jakiegokolwiek z wymogów artykułów 3.1 – 3.9.

Dla wyjaśnienia: artykuły 3.1 do 3.9 zawierają przepisy dotyczące wykonywania posunięć poszczególnymi bierkami. Co prawda, znajdziemy tam zapis, który zabrania umieszczenia lub pozostawienia pod szachem własnego króla, ale o królu przeciwnika mowy nie ma. W związku z tym prawidłową decyzją powinna być kontynuacja partii od pozycji na diagramie:

Taką właśnie decyzja podjął sędzia główny (wcześniej sędzia rundowy uznał porażkę Carslena). Gdy Inarkiev odmówił kontynuowania partii, sędzia słusznie uznał wygraną mistrza świata, przyjmując, że jego rywal poddał partię!

Film z całej sytuacji: TUTAJ. (Co ciekawe, komentatorzy byli przekonani, że Magnus wykonał nieprawidłowe posunięcie!)

Wyjaśnienie sędziego głównego turnieju: TUTAJ.

Trudna sytuacja na turnieju? Niezrozumiała decyzja sędziego? Ciekawostka zasłyszana od znajomego? Napisz w komentarzu, a ja postaram się rozwiązać Twój problem dotyczący przepisów i sędziowania już w następnym odcinku!