Trzech muszkieterów || Turniej Międzystrefowy 1958

Ówczesny cykl wyłonienia nowego pretendenta, którym okazał się Michaił Tal, był jednym z najciekawszych w historii. Dalej zawodnicy grali w turnieju strefowym i międzystrefowym, lecz zmiana nastąpiła w turnieju kandydatów. W miejsce dotychczasowego turnieju dwukołowego na 10 zawodników, w 1959 roku rozegrano turniej czterokołowy między 8 szachistami. Z racji tego, iż ośmiu z dziewięciu najlepszych sportowców na planecie rozegrało między sobą aż 28 rund obfitujących w wiele prześlicznych partii, postanowiłem podzielić wpis na dwie części: krótszy turniej międzystrefowy i dłuższy turniej kandydatów. Zapraszam do zanurzenia się w pierwszej części historii.

Po pierwsze: biurokracja!

Zanim przejdziemy przez annały historii szachowej przełomu lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych, musimy kolejny raz zatrzymać się przy przepisach i uchwałach podejmowanych przez FIDE.

Jak pisałem w artykule o turnieju kandydatów 1956, nie wszystkie reformy były życzliwie witane przez szachową brać. Między tymi dwoma turniejami odbyły się 2 kongresy (XXVIII-XXIX), które zajęły się głównie sprawami kwalifikacyjnymi, trybem zdobywania tytułu arcymistrza oraz odrzuceniem propozycji zmian w turnieju kandydatów: zwiększenia liczby uczestników czy zmiany trybu gry z dwukołowego na system meczowy. Te dwie ostatnie kwestie, dzięki wielu działaczom szachowym (Jugosłowianie byli aktywni w tej materii) osiągnęły masę krytyczną pytań, propozycji i prób dyskusji wysnuwanych w stronę FIDE. Nie sposób było na to nie zareagować, jednak wszystkie te drastyczne zmiany musiały poczekać do lat siedemdziesiątych, gdy po wieloletniej służbie dr Rogard zrezygnował z przewodnictwa FIDE. Zastąpił go eks-mistrz świata dr Max Euwe, który przychylił się swym łaskawym uchem do głosów swoich kolegów arcymistrzów.

Mimo to padły dość ważne uchwały na jubileuszowym XXX Kongresie: odebrano możliwość rewanżu dla detronizowanego mistrza świata. Argumentowali to tym, że jeśli pretendent był w stanie przebić się przez turnieje strefowe, turniej kandydatów i obrońcę tytułu, to zasługuje na to, by móc cieszyć się wywalczonym tytułem przez pełen okres 3 lat. Zapis ten miał wejść jednak w życie w kolejnym cyklu – jeśli Botwinnik przegrałby z pretendentem w 1960, to miał jeszcze prawo do rewanżu. Największą gorycz z tej decyzji musiał przeżywać Smysłow – jednoroczny champion, który nie mógł wyzwać Botwinnika na rewanż i bez powodzenia jeszcze kilkukrotnie stawał u podnóżka szachowego tronu.

Kim oni są?

Turniej Międzystrefowy 1958 roku był pierwszym turniejem tego poziomu, który był rozrywany poza Szwecją, a mianowicie w ślicznym słoweńskim mieście Portoroż. W luksusowym Hotelu Palace położonym nad Morzem Adriatyckim 5 sierpnia 1958 roku sędzia główny Harry Golombek wraz z komitetem turnieju (skład: Gligorić, Awerbach, Neikirich, Rossetto i Ozren Nedeljković rozpoczęli zawody. Stawką, poza chwałą i sławą, a także awansem do turnieju kandydatów, były nagrody finansowe za pierwsze dwanaście miejsc: za pierwsze miejsce przysługiwało 300 000 dinarów, później kolejno 225 000, 200 000, 150 000, 120 000, 100 000, 80 000, 60 000, 50 000, 45 000, 40 000 i 30 000 dinarów, a także nagrody specjalne. Pozostali zawodnicy dostali po 2000 dinarów za każdy zdobyty punkt. [1]

Czarodziej z Rygi