Dzień 3 sierpnia zostanie spisany złotymi zgłoskami w historii polskich szachów. Jan-Krzysztof Duda pokonał Magnusa Carlsena w półfinale Pucharu Świata i wywalczył tym samym awans do kolejnego Turnieju Kandydatów!
Niewielu pogromców Magnusa Carlsena kroczy po świecie. Jednym z nich jest Janek Duda, który potrafił przerwać dwuletnią serię bez porażek mistrza świata (analizę tamtej partii zrobioną przez IM Piotra Nguyena znajdziesz tutaj). Oczywistym faworytem tej rywalizacji był Carlsen, lecz Duda nie mógł być przez nikogo skreślany na samym starcie.
Zawodnicy nie potrafili znaleźć rozstrzygnięcia w partiach klasycznych, lecz co ciekawe, JKD grał w debiucie zdecydowanie szybciej od Norwega i otrzymywał dobre pozycje w obu partiach. Rywalizacja przeniosła się więc do dogrywek.
I właśnie w nich Jan-Krzysztof Duda wygrywa z mistrzem świata! Pierwsza partia zakończyła się remisem, ale druga… chapeau bas, panie Duda! Przed Wami dwie analizy tej partii: pisemna autorstwa Szymona oraz video Kosmy:
Magnus Carlsen
Jan-Krzysztof Duda
Puchar Świata 2021
August 3, 2021 – Soczi
Komentator: Szymon Skurniak
1.e4c52.Sf3d63.Gb5+Magnus Carlsen zdecydował się na wariant moskiewski. Grał go już wcześniej w Pucharze Świata w partii z Radosławem Wojtaszkiem.3…Gd73…Sd7W taki sposób zareagował na Gb5 Radek Wojtaszek4.d4cxd45.Sxd4Sf66.O-Oa67.Ga4e68.c4Ge79.Sc3O-O[…] 1/2-1/ 2 Magnus Carlsen (2847) – Radosław Wojtaszek (2687), Soczi 20214.Gxd7+Hxd75.O-OSf66.He26.We1Jest częściej spotykanym wariantem, ale prowadzi do bardzo podobnych pozycji co 6.He26…Sc67.c3e68.d4cxd49.cxd4d5=6…Sc67.c3e68.d4cxd49.cxd4d510.e5Se411.Sbd2Norweg ponownie wybiera rzadziej spotykaną kontynuację11.Ge3Główny wariant11…Ge712.Se1f613.f3Sg514.Sd3O-O15.Sd2Sf716.f4b617.Sf3f518.Wac1Wfc819.Wc2Wc720.Wfc1Wac8[…] 0-1 Nigel Short (2615) – Garri Kasparov (2735), Londyn 198711…Sxd212.Gxd2Gb4!?Pierwsze zejście z głównej teorii ze strony naszego polskiego super-arcymistrza. Przed nim tego posunięcia próbowali między innymi Ukrainka Nataliya Buksa (w 2015) czy egipski arcymistrz Amin Bassem (w 2016 roku).13.Gf4I od tego posunięcia Magnusa mamy zupełnie nową partię! Spędził nad tym ruchem ponad 3 minuty, więc możemy mieć pewność, że w tym momencie Mistrz Świata gra już „na głowę”. Jak daleko sięgało przygotowanie Janka nie jesteśmy w stanie stwierdzić, jednak nie sądzę żeby trwało jeszcze długo po 13. posunięciu Norwega.13…O-O14.Hd3Ge715.a3Wac816.g3Sa517.b3Hc618.Gd218.Wfc1Narzucająca się walka o linię okazuje się spora niedokładnością, a to ze względu na niespodziewane18…Ha6!?19.Hxa619.Hd1Hb5⩱19…bxa6I choć struktura czarnych (zdublowane pionki na linii a) nie wygląda za ciekawie, to okazuje się, że to białe mają w tej pozycji kłopoty. Ich źródłem jest nacisk na pionki a3 i b3, który sprawia, że bardzo ciężko skoordynować białe figury.20.b4Sb321.Wxc8Wxc822.Wb1Wc3⩱18…Hb619.Wfb1a620.Kg2Sc621.We1Hb522.Hb122.Hxb5?!axb523.Wec1Wa8Zdwojone pionki na linii b nie są słabością, ponieważ białe nie są w stanie ich zaatakować. Dzięki przesunięciu się czarnego bionka z a6 na b5 otworzyła się linia a, którą czarne będą mogły wykorzystać do swoich celów22…Wc723.h4Wfc824.Wa2a525.Wh1a426.b4?Pierwsze posunięcie, które można określić mianem błędnego. Od paru ruchów pozycja była bardzo statyczna, czarne zdwoiły wieże na linii c i wykonały parę potrzebnych posunięć, a w tym czasie białe starały się znaleźć właściwe pola dla własnych figur. Nadszedł jednak moment, w którym JKD stworzył Magnusowi praktyczny problem – 25…a4. Zostawić pionka na b3 czy pchać b4? Nad tym pytaniem Norweg długo się nie zastanawiał i po zaledwie 8-sekundowym namyśle wybrał tę drugą opcję.26.Wb2Tak należało grać. Najciekawszą kontynuacją byłoby wzięcie ofiarowanego przez białe pionka z a3.26…Gxa326…h627.bxa4Hxa428.Wxb7=27.Sg5g627…Gxb228.Hxh7+Kf829.Hh8+Ke730.Hxg7Sxd4!Jedyne posunięcie dające wyrównanie.30…Wf8?31.Sxe6Kxe632.Hxf8We733.Hc8+Wd734.Hh8We735.Gg5I białe mają wygraną pozycję31.Hxf7+Kd832.Hf8+He832…Kd7?33.Hd6+Ke834.Sxe6±33.Hd6+Hd734.Hf8+Białe są zmuszone do powtarzania posunięć.28.h5!Gxb229.hxg6hxg629…fxg6?30.Wxh7Wxh730…Sxe5!31.dxe5He832.Sf7Kxh733.Hh1+Kg734.Hh6+Kg835.Hh8+Kxf736.Hh7+Kf837.Gh6+31.Hxg6+Wg732.Hxe6+30.bxa4!Hb631.Wh8+Kxh832.Hh1+Kg833.Hh7+Kf834.Sxe6+fxe635.Hh8+Ke736.Gg5+Kf737.Hh7+Kf838.Hh8+I partia skończyłaby się 3-krotnym powtórzeniem. Warianty są szalenie skomplikowane, dlatego nie dziwię się, że nawet Mistrz Świata nie zdecydował się na 26.Wb2.26…h627.Ge3?27.g4!?Sa728.h5Choć czarne nadal stoją lepiej, to białe mają przynajmniej jakąś kontrgrę na skrzydle królewskim.27…Sa728.Gd2Widać, że Magnus nie ma planu i stoi w miejscu28…He229.We1Hc430.We3Sb531.Wd3Wc631…Hc6!?Alternatywa dla planu Janka32.h5Ha633.He1Wc432.Wb2Gd833.g4Gb634.Ge3Sc335.Hf1Hb536.Wc2Se437.Wxc6Wxc638.Wd1Wc4?Wymiana hetmanów była lepsza.38…Hxf1+39.Kxf1Sc340.Wc1Sb541.Wxc6bxc642.Gc1Sxd4−+39.Sd2Sxd240.Wxd2Hc640…Gd8!Ciekawa idea, którą Janek znalazł parę ruchów później. Goniec wymusza osłabienia na skrzydle królewskim, które mogą okazać się kluczowe w ewentualnej końcówce.41.He2Wc342.Wa2Gd8!Świetne posunięcie ze strony naszego zawodnika! W tej pozycji jest jeszcze silniejsze niż przed paroma ruchami.43.g5hxg544.hxg5Hc445.Hxc4dxc445…Wxc4Było odrobinę dokładniejsze.46.Wa1Gb647.Wd1Wc348.Wa1Wd3−+46.d5exd547.Wd2Wd3?Nie ukrywam, gdy zobaczyłem to posunięcie na desce transmisyjnej lekko się załamałem i na chwilę straciłem wiarę w zwycięstwo Janka.47…Wxa3Wydawało mi się to narzucające… jednak każdy, kto uczestniczył kiedyś w turnieju szachowym wie, że w sytuacjach stresowych dzieją się nieraz rzeczy, których po partii nie umiemy wytłumaczyć. Do takich na pewno będzie należeć niezauważenie tej prostej drogi do zwycięstwa przez Dudę.48.Wxd5Wd3−+I czarne mają prostą wygraną48.Wxd3cxd349.f4Kf8?49…Kh7!50.Kf3Kg6I czarne są o kluczowe tempo szybsze w porównaniu do tego, co poszło w partii51.Gc5Kf552.Ke3g649…f6!Również dawało wygraną pozycję czarnym, ale nie jest to ruch, który łatwo wykonać na „wiszącej wskazówce”.50.gxf6gxf651.Kf3Kf752.Gd4Gc753.exf6Gxf4−+50.Kf3Ke751.Gc5+Ke652.Ke3Kf553.Kxd3g654.Ge3Gc755.b5?!Po raz drugi w tej partii ruch pionkiem 'b’ sprowadza na białe kłopoty. To zupełnie niepotrzebne osłabienie, do remisu wystarczyłoby stanie w miejscu55.Gd2Ke656.Gc1I nie wiem, w jaki sposób czarne miałyby kontynuować próby gry na wygraną55…Gd856.Kd4Gb6+57.Kd3Gd858.Kd4Ge759.Gc1Ke660.Gb2Gd861.Kc5Ga562.Gc1??I tak to się kończy! Wiking popełnia decydujący błąd. Nic z resztą dziwnego, obaj zawodnicy grali na resztkach czasu, a zadanie obronne białych było piekielnie trudne.62.Gd4Jedyny ruch, który utrzymuje pozycję.62…Gd2?Prawdopodobnie tego posunięcia obawiał się Carlsen, jednak jest ono błędem – gdyby tak poszło w partii to Norweg miałby szansę wygrać!62…Gc763.Gc3=63.Kb6Gxf464.Kxb7Gxg565.Kc8!+−Nie wpuszczając gońca na d8.62…Gc363.b6d464.Kc4Kd765.Ge3Gb266.Gxd4Gxa367.Ge3Gb268.Kb4a369.Kb3Ke670.Ka2Kd571.Kb3Ke472.Gd2Gd473.Kxa3Gxb674.Kb4Gf2I po 74. posunięciu czarnych białe poddały się. Partia, jak to w szachach szybkich bywa, pełna obustronnych niedokładności, jednak na całe szczęście to Norweg pomylił się jako ostatni, a Janek Duda z łatwością to wykorzystał.0–1
Brawo Janek! Teraz zmierzy się z Sergiejem Karjakinem w finale Pucharu Świata, lecz największy sukces, którym był awans do Turnieju Kandydatów, już osiągnięty.
Brawa dla JKD za waleczność która sie ostatecznie opłaciła, teraz został ostatni przeciwnik oby Jan pokazał wszystkie swoje umiejętności i wygrał. Trzymam kciuki