Udział Wojska Polskiego w Mistrzostwach NATO w szachach

Królewska gra jest stosunkowo popularna w środowisku wojskowym państw członkowskich Paktu Północnoatlantyckiego.

Świadczą o tym regularnie organizowane zawody w ramach sojuszu – od 1989 r. Corocznie, z wyjątkiem 1993 i 2018 r., mamy Mistrzostwa NATO w Szachach (określane w skrócie jako NATO Chess lub NCC – NATO Chess Championships), natomiast od 1978 r. do 1988 r.oraz w 1993 r. przeprowadzono łącznie 12 tzw. Turniejów NATO.

W ceremoniach otwarcia Mistrzostw, organizowanych w przeważającej części na terenie jednostek wojskowych, uczestniczą ministrowie lub wiceministrowie obrony, generałowie, oficerowie, podoficerowie i szeregowi oraz przedstawiciele Narodowych Federacji Szachowych.

Rywalizacja sportowa jest bardzo zacięta, w tym szczególnie ta drużynowa w turnieju klasycznym. Do udziału w turnieju błyskawicznym zapraszani są czasem także zawodnicy z lokalnych klubów wojskowych. Indywidualnymi Mistrzami NATO byli np. tak znani szachiści jak am. Simen Agdestein (były trener obecnego mistrza światach Magnusa Carlsena), czy am. Jan Gustafsson (renomowany komentator zawodów szachowych). Należy zauważyć, że w NATO Chess grali m.in. tak znakomici szachiści jak am. Elisabeth Pähtz (pierwsza szachownica niemieckiej reprezentacji kobiecej), czy uznany specjalista gry końcowej am. Karsten Müller (wówczas mistrz FIDE).

Każde państwo członkowskie sojuszu ma prawo do wystawienia 6 zawodników do drużyny narodowej oraz 2 zawodników do drużyny NATO. Do punktacji zespołowej liczy się wynik 4 najwyżej uplasowanych zawodników z drużyny narodowej. Zawodnicy z jednego państwa, z małymi wyjątkami dyktowanymi potrzebami kojarzenia, nie grają ze sobą.

Wojsko Polskie uczestniczy w NATO Chess nieprzerwanie od 2002 r., zajmując z reguły, pomimo silnej konkurencji, drużynowe podium.

Poniżej zestawienie drużynowego dorobku.
2002 – Brest, Francja 🇫🇷 – 6. miejsce
2003 – Hovelte, Dania 🇩🇰 – 2. miejsce
2004 – Haga, Holandia 🇳🇱 – 2. miejsce
2005 – Kołobrzeg, Polska 🇵🇱 – 2. miejsce
2006 – Berkshire, Wielka Brytania 🇬🇧– 2 miejsce
2007 – Ankara, Turcja 🇹🇷 – 2. miejsce
2008 – Bruksela, Belgia 🇧🇪 – 3. miejsce
2009 – Hammelburg, Niemcy 🇩🇪 – 3. miejsce
2010 – Koge, Dania 🇩🇰 – 2. miejsce
2011 – Kaunas, Litwa 🇱🇹 – 4. miejsce
2012 – Brest, Francja 🇫🇷 – 2. miejsce
2013 – Warszawa, Polska 🇵🇱 – 3. miejsce
2014 – Quebec, Kanada 🇨🇦 – 2. miejsce
2015 – Amsterdam, Holandia 🇳🇱 – 2. miejsce
2016 – Shrivenham, Wielka Brytania 🇬🇧 – 1. miejsce
2017 – Budapszet, Węgry 🇭🇺 – 3. miejsce
2018 – Lubbock, USA 🇺🇸– 1. miejsce

Oprócz wysokich miejsc drużynowych polscy reprezentanci zdobyli szereg medali indywidualnych.

Zarówno w turnieju klasycznym:
2004 – srebro 🥈 Rafał Przedmojski
2003 – brąz 🥉 kpt. Saturnin Skindzier
2005 – brąz 🥉 Rafał Przedmojski
2009 – srebro 🥈 sierż. pchor. Mateusz Sypień
2012 – brąz 🥉 ppor. Mateusz Sypień
2014 – srebro 🥈 sierż. pchor. Dariusz Sycz
2016 – brąz 🥉 Rafał Przedmojski
2018 – srebro 🥈 ppor. Damian Graczyk

…jak i błyskawicznym:
2005 – złoto 🥇 Adam Karbowiak i brąz 🥉 por. Piotr Bieluszewski
2010 – srebro 🥈 por. Piotr Bieluszewski
2012 – srebro 🥈 Adam Karbowiak
2013 – srebro 🥈 st. sierż. Sławomir Kraiński i brąz 🥉 Adam Karbowiak
2014 – brąz 🥉 st. szer. Daniel Michalski
2015 – brąz 🥉 por. Piotr Bieluszewski
2016 – srebro 🥈 sierż. pchor. Damian Graczyk

Ponadto w 2017 r. zorganizowane zostały drużynowe mistrzostwa NATO w szachach błyskawicznych, w których drużyna 'Polska 1′ zdobyła pierwsze miejsce, a drużyna 'Polska 2′ trzecie miejsce – medale indywidualne zdobyli wówczas w pierwszym składzie: por. Mateusz Sypień srebro na 2. szachownicy, sierż. pchor. Damian Graczyk srebro na 3. szachownicy, sierż. pchor. Marcin Pietruszewski srebrny na 4. szachownicy oraz st. kpr. pchor. Kamil Cichy złoty na 4. szachownicy w drużynie 'Polska 2′.

Mistrzostwa Wojska Polskiego, organizowane od 2003 r. (z wyjątkiem 2009 r.), są jednocześnie eliminacjami do Mistrzostw NATO.

Trzech pierwszych uprawnionych zawodników uzyskuje prawo do reprezentowania WP na NATO Chess. Pozostali członkowie drużyny dobierani są po uwzględnieniu rankingu i innych wyników turniejowych – wszyscy muszą charakteryzować się odpowiednimi cechami psychofizycznymi połączonymi z dużą odpornością na stres. Z reguły kilka tygodni przed wyjazdem na mistrzostwa zawodnicy biorą udział w zgrupowaniu. To daje drużynie atut ogrania przed tak ważnym występem na arenie sojuszniczej. Od 2012 r. Polska przewodzi pracom Międzynarodowego Wojskowego Komitetu Szachowego (ang. International Military Chess Committee), w którym płk Tomasz Malinowski pełni odpowiedzialną funkcję Przewodniczącego, a ppłk Sławomir Kędzierski Sekretarza. Wcześniej obowiązki te wypełniała Holandia w osobach gen. rez. Hendrika Steffersa oraz płk. Harm-Theo Wagenaara. Dotychczas SZ RP reprezentowało 29 żołnierzy i pracowników cywilnych wojska, w tym niektórzy wielokrotnie. Najbardziej utytułowanym polskim zawodnikiem NATO Chess, jak również Mistrzostw WP, jest kpt. Mateusz Sypień.

1. Bajgrowicz Andrzej
2. Bielawski Michał
3. Bieluszewski Piotr
4. Bobula Mateusz
5. Bręgoszewski Leon
6. Cichy Kamil
7. Graczyk Damian
8. Kaczorowski Piotr
9. Kapral Krzysztof
10. Karbowiak Adam
11. Kędzierski Sławomir
12. Kraiński Sławomir
13. Listowiecki Tadeusz
14. Łokasto Anatol
15. Marek Mariusz
16. Matyja Stanisław
17. Michalski Daniel
18. Nurkiewicz Maciej
19. Pietruszewski Marcin
20. Pioch Zygmunt
21. Przedmojski Rafał
22. Sarnowski Witold
23. Skindzier Saturnin
24. Skwarczyński Marcin
25. Stańkowski Aleksander
26. Sycz Dariusz
27. Sypień Mateusz
28. Szcześniak Andrzej
29. Waruga Wojciech

Udział w Mistrzostwach NATO w Szachach jest niewątpliwie dobrym sposobem promocji Sił Zbrojnych RP na arenie sojuszniczej.

Dwukrotnie gościliśmy też najlepszych szachistów NATO w naszym kraju podczas 16 i 24 edycji zawodów – odpowiednio Kołobrzeg-2005 oraz Warszawa-2013. Polska drużyna w porównaniu do zespołów innych państw jest stosunkowa młoda, przy tym bardzo ambitna i pracowita. Osiągane sukcesy tylko motywują do intensywniejszego treningu. Szczególne powody do satysfakcji daje zdobycie po raz drugi w historii polskich występów (po Shrivenham-2016) Drużynowego Mistrzostwa NATO w Lubbock-2018 w 100-lecie odzyskania przez Polskę Niepodległości. Należy podkreślić, że zwycięstwo to jest tym cenniejsze, że nasz bezpośredni konkurent drużynowy (zespół Niemiec) wystąpił w bardzo silnym składzie.

Drużynowe trofeum, przechodnia statuetka Króla Kanuta Wielkiego, ufundowana przez Danię, trafiła po raz drugi do naszego kraju. Należy przypomnieć, że ww. władca był królem Anglii w latach 1016–1035, Danii w latach 1018–1035 i Norwegii w latach 1028–1035, a także zarządcą Szlezwiku. Był młodszym synem Swena Widłobrodego, króla Danii, Norwegii i Anglii, a jego matką była Sygryda Storrada, córka Mieszka I i najprawdopodobniej Dobrawy.

Więcej szczegółów nt. rywalizacji sportowej w Sojuszu można znaleźć na stronie www.natochess.com. Szczególne podziękowania należą się Wojskowemu Stowarzyszeniu „Sport-Turystyka-Obronność” – na czele z ppłk. rez. Jerzym Kuflem, które przez szereg lat realizowało zadania zlecone przez Ministerstwo Obrony Narodowej w zakresie organizacji Mistrzostw Wojska Polskiego w Szachach, a także zgrupowania i wyjazdu reprezentacji na NATO Chess.

Wpisanie Polski na listę Drużynowych Mistrzów NATO jest dla reprezentacji WP nie tylko powodem do dumy, ale także zobowiązaniem do utrzymania dotychczasowego wysokiego poziomu gry na 64 polach. We wrześniu 2019 r. reprezentacja WP będzie bronić tytułu w Berlinie – do kibicowania zapraszam już teraz.

Bardzo dziękujemy ppłk Sławomirowi Kędzierskiemu, który nadesłał tekst do redakcji Infoszach. Gratulujemy fantastycznych wyników i czekamy na dalsze sukcesy!

Artykuły w zagranicznych serwisach:

• w języku angielskim:
  https://en.chessbase.com/post/nato-chess-championships
• w języku niemieckim:
  https://de.chessbase.com/post/polen-bei-den-nato-meisterschaften