Tytułową figurą jest oczywiście osoba sędziego. I właśnie osobie sędziego, samemu sędziowaniu oraz wybranym przypadkom ze świata przepisów będę poświęcał moje wpisy. Zapraszam zatem szanownych Czytelników do wejścia w głąb magicznego świata, w którym niejeden szachista zgubił cenne punkty na skutek własnej niewiedzy lub… błędów innych. Do świata, który nie raz budził wiele kontrowersji, nawet w turniejach najwyższego szczebla. Do świata pełnego zawiłości, niejasności, wielkich dramatów i komedii omyłek. Do świata przepisów!

Odc. 1 – Zegar szachowy – trudna sprawa!

Czym jest zegar szachowy, do czego służy i w jaki sposób należy się z nim obchodzić wie każdy szachista, od przedszkolaka do mistrza świata. Na jednym z ostatnich turniejów, w którym miałem przyjemność zagrać, okazało się jednak, że problemem może być kwestia ustawienia zegara jeszcze przed początkiem partii.

Zanim przejdziemy do samej sytuacji, rzućmy okiem na przepisy gry mówiące o naszym skromnym, tykającym (niegdyś) bohaterze. O zegarze szachowym mówi artykuł 6 przepisów gry FIDE. Znajdziemy tam definicję samego zegara, informację o chorągiewce czy nakaz właściwego obchodzenia się z zegarem. W tym artykule szczególnie interesujący jest pozornie niewinnie wyglądający punkt 6.6 przepisów gry.

Punkt 6.6 „O ustalonej godzinie rozpoczęcia partii uruchamia się zegar zawodnika mającego białe bierki.”

Wszystko wydaje się proste i oczywiste. No właśnie, okazało się, że jednak nie dla wszystkich.

We wspomnianym turnieju moją uwagę zwróciło niecodzienne ustawienie dźwigni zegara. Przed każdą rundą wszystkie dźwignie były uniesione w stronę czarnych, tak jakby to do nich należało wykonanie pierwszego posunięcia! Początkowo nie zwracałem uwagi na ten fakt, przełączałem dźwignię przed partią i po prostu grałem. W rundzie V jeden z sędziów zaczął jednak sprawdzać ustawienie dźwigni i ku mojemu zdziwieniu ponownie przełączać je w kierunku czarnych. Gdy podszedł do mojego stolika, spytałem, co robi. Okazało się, że sędziemu wydawało się, że zawodnik grający czarnymi powinien najpierw włączyć zegar, a następnie (bez wykonania posunięcia!) przełączyć dźwignię. Pytanie, w jakim celu? Otóż, dzięki temu białe i czarne miałyby rzekomo zyskać dodatkowe 30 sekund…

Po krótkiej i rzeczowej wymianie zdań udało mi się przekonać sędziego, że po pierwsze zegar dodaje owe początkowe sekundy automatycznie, a poza tym na wyświetlaczu widać oznaczenie białych i czarnych, z którego jasno wynikało, jakie ustawienie dźwigni jest prawidłowe. Co ciekawe, do końca turnieju z dźwigniami problemu już nie było. Wiedza zawodnika – wpadka doświadczonego sędziego 1:0!

OCENA:

Sprawa jest prosta. Zegar należy ustawić tak, aby uniesiona była dźwignia zawodnika grającego białymi. Czarne uruchamiają zegar przyciskiem start/stop, białe wykonują posunięcie i przełączają zegar. Ten proces toczy się aż do zakończenia partii.

Trudna sytuacja na turnieju? Niezrozumiała decyzja sędziego? Ciekawostka zasłyszana od znajomego? Napisz w komentarzu, a ja postaram się rozwiązać Twój problem dotyczący przepisów i sędziowania już w następnym odcinku!